Paddo’s september 2017/1

De afgelopen zomer was een typisch Hollandse zomer: wisselvalligheid troef en aardig vochtig. Voor de thuisblijvers vaak geen best vakantieweer, maar liefhebbers van zwammen – zoals ondergetekende – zagen het allemaal handenwrijvend aan. Dit zou weleens een goed paddestoelenseizoen kunnen worden!

Bij schrijven van dit blog is het alweer half oktober (de k is in de maand…!) en waar op werd gehoopt, is uitgekomen: het is een fantastisch jaar voor paddo’s. Ze schieten overal werkelijk uit de grond en je weet gewoon niet waar je kijken moet. Al in augustus was ik een paar keer op jacht geweest, hetgeen resulteerde in een al goed gevuld eerste paddoblog. In september nam dit alleen maar toe en geregeld was ik op de knieën in Groenendaal of Leyduin te vinden, één keer zelfs in de AWD. Het leverde genoeg materiaal op om meerdere blogs te vullen.

In dit blog een selectie van de foto’s die ik in Groenendaal maakte. Een mengeling van sfeerplaatjes en van plaatjes die je ‘registrerend’ zou kunnen noemen. Bij voorkeur probeer ik er een combinatie van te maken, maar de omstandigheden (licht, achtergrond, onderwerp) bepalen of dat lukt. Kijk en oordeel, of ik er een beetje in ben geslaagd.

< TIP: voor een grotere en beduidend betere weergave loont het de moeite een foto even aan te klikken! Wil je alle  foto’s uit dit blog in groot formaat bekijken, maak dan gebruik van de beeldencarrousel aan het eind van dit blogbericht>

Ik begin met drie foto’s van het Gestreepte Nestzwammetje, een soort die ik al jaren niet meer had gezien en nu ineens waren ze er weer! Een nog jong exemplaar om te beginnen: het nestje is nog gesloten.

01 Gestreept Nestzwammetje (jong)

Dan een groepje van drie, reeds geopende exemplaren:

02 Trio Gestreept Nestzwammetje

En als laatste een drone-view van een rijp exemplaar met inhoud, de met sporen gevulde eitjes:

03 Gestreept Nestzwammetje met inhoud

De sporen worden uit de eitjes weggeslingerd zodra ze volledig rijp zijn en getriggered worden door bijv. een vallende druppel.

Dan een sfeerplaatje. Een alleenstaande mycena-soort vormt vaak een ideaal onderwerp, zo ook hier. Er waren in de achtergrond wat bokeh bollen zichtbaar, waarvan er eentje duidelijk lichter was dan de rest. Nu net zo lang draaien om te proberen het hoedje van de paddestoel in die lichte plek te laten vallen, onderbelichten (2 stops) en een LED zaklampje op de hoed richten. Dit was het resultaat:

04 Mycena in de spotlight

Ongeveer dezelfde truc herhaalde ik later nog eens met een tweetal paddo’s waarvan ik de naam niet weet (zouden het jonge Donsvoetjes kunnen zijn?). Hier nauwelijks bokeh bollen in de achtergrond, enkel het zaklampje, nog meer onderbelichten (4.3 stops) en wat nabewerken:

05 Donsvoetjes?

Hetzelfde onderwerp onder ‘normalere’ belichtingsomstandigheden en zonder trucjes. Geeft een heel andere sfeer en is toch ook niet lelijk…

06 Donsvoetjes?

Hoe kleiner  hoe fijner, zeg ik altijd als het om paddo’s gaat en mijn bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar slijmzwammen (myxomyceten). Met het blote oog zijn deze zwammen amper waarneembaar, maar als er heel veel bij elkaar op het uiteinde van een takje staan, wil het nog wel eens lukken. Misschien het Karmijnrode Netwatje, maar een Netpluimpje mag van mij ook:

07 Netwatje of Netpluimpje?

Een klein groepje iets verder op dezelfde tak, vermoedelijk dezelfde soort:

08 Netwatje

Een paar dagen later ben ik nog eens terug geweest om te zien hoe ze zich ontwikkelden, maar de tak was niet meer te vinden, helaas…

Iets groter, maar met een doorsnede van slechts enkele millimeters toch ook een kleine soort, is het Gewone Wimperzwammetje. Kleine oranje ronde vlekjes op dood hout. Als je niet weet van het bestaan ervan kijk je er zo overheen:

09 Gewoon Wimperzwammetje

Ik heb ze wel vaker gefotografeerd, maar als je – om zachte achtergronden te krijgen – met grote diafragma’s werkt, is het bijna geen doen om alle wimpers van één schijfje scherp te krijgen. Sinds ik echter het focus-stacken heb ontdekt, is dat geen punt meer. Niet omdat het moet, maar omdat het kan.

10 Gewoon Wimperzwammetje

Weer ietsje groter, maar nog steeds ieniemienie zijn de Suikermycena’s, herkenbaar aan de korreltjes op de hoed. Hier zorgt het omringende mos voor een mooie sfeer:

11 Suikermycena

Op een iets groter exemplaar is dat duidelijker te zien. Ook het donsige voetje is een kenmerk, maar dat komt ook bij andere mycena-soorten voor.

12 Suikermycena

Een paddestoel van iets ‘normaler’ formaat is de volgende soort, vermoedelijk een Viltinktzwam. Als ze heel jong zijn, zien ze er zo uit:

13 Viltinktzwam?

Ietsje groter gegroeid:

14 (Vilt)inktzwam?

De oplettende kijker zal in de achtergrond het patroon van een grof gaashek herkennen…

De volgende foto is echt een bewijsplaatje. Op het moment van maken, had ik geen idee wat ik voor de lens had. Witte puntjes ter grootte van een speldenknop op een enorme omgevallen beuk. Het bleek achteraf om Fopdraadwatjes (Trichia varia) te gaan. Toch weer een nieuwe slijmzwammensoort. Mooi voor mijn eigen archief.

15 Fopdraadwatjes

Om het afwisselend te houden, is het nu tijd voor een sfeerplaatje van een voor mij onbekende soort. Toch ook weer een klein zwammetje, maar vergeleken met de slijmzwammen een reus!

16 Sfeerplaatje

Van de Fopdraadwatjes naar de volgende slijmzwam was een kleine stap. Op een tegenoverliggende boomstam viel mij aan de kopse kant iets wits op. Het leek wel iets op de Fopdraadwatjes, maar stond duidelijk hoger op een soort van steeltje. Dat laatste zag ik echter pas na het vergroot weergeven van enkele macro-foto’s op het schermpje van de camera. Raynox-150 voorzetlensje en focus-stacking van 12 opnames leverde dit plaatje op. De Wimperzwammetjes waren een mooie bonus.

17 Netwatjes (plasmodium)

Navraag in een paddestoelengroep op Facebook leerde dat het hier wrsch. om Netwatjes (Arcyria) ging, in een heel vroeg stadium. Uit het witte zgn. plasmodium groeit binnen enkele dagen, soms uren, een vorm die wat meer duidelijkheid geeft. Ze zaten op een dikke boomstam, dus die zou er vast nog wel even blijven liggen. Op grond van de foto’s die ik een paar dagen later maakte, werd duidelijk dat het vermoedelijk om het Karmijnrode Netwatje of het Variabele Netwatje ging.

Voor de leergierige kijkers: genoemde vervolg-foto’s werden begin oktober gemaakt en komen in een later blog aan de orde. Ze zijn prachtig, dus hou mijn blogs in de gaten! Ik kan wel alvast verklappen dat de kleur niet geel is zoals bij de volgende slijmzwam. Het was al snel duidelijk dat dit de rijpe vruchtlichaampjes van het Lang Netwatje zijn, ook weer een primeurtje.

18 Lang Netwatje

Sfeerplaatje! Geen idee welke soort dit is, dus als iemand wél een idee heeft: roep het gerust! Deze zijn relatief wel aardig groot, overigens.

19 Sfeerplaatje

Bij het zoeken naar slijmzwammen viel mijn oog op de volgende gele zwammetjes, eveneens piepklein. Groeiend op dood hout, zich in een spleet in de schors omhoog wringend. Het bleek om hele jonge Knolhoningzwammen te gaan.

20 Knolhoningzwam

Iets verderop stonden al wat grotere exemplaren. Als ze nog groter groeien wordt de hoed bruinachtig met lichte velumresten en de steel bijna wit.

21 Knolhoningzwam

Sfeerplaatje! Dit fraaie groepje paddestoelen staat keurig ingeplant in een tak, precies op de plaats waar ooit een zijtak zat of zou kunnen zitten. Wat kan de natuur toch mooi zijn!

22 Sfeerplaatje

Ook dit leuke groepje kon ik niet weerstaan. Ook deze soort ken ik niet bij naam, maar het zou best eens dezelfde kunnen zijn als die op foto 19.

23 Onbekend soort

Af en toe probeer ik ook wel eens iets abstractigs te doen, zoals deze foto van dikke druppels op een soort elfenbank. Weer eens wat anders, maar of het echt geslaagd is?

24 Druppels op elfenbank

Nog één keer terug naar de slijmzwammen. Eén van de mooiste die ik dit jaar tot nu toe gezien heb. Volgens mij een rijp exemplaar van het Gebundelde Netpluimpje.

25 Gebundeld Netpluimpje

Vorig jaar ontdekte ik deze mooie soort voor het eerst, ook in Groenendaal. Toen was ik er wat eerder bij en kon ik verschillende fases van het rijpingsproces vastleggen. Zie blogje.

Tot slot een soort die ik wél bij naam ken: de Porseleinzwam. Doet het altijd leuk en wordt vaak op deze manier vastgelegd, waardoor je al gauw bokeh bollen in de achtergrond krijgt. Niet bijster origineel dus, maar het blijft een mooie soort.

26 Porseleinzwam

Met het volgende plaatje ben ik aan het eind gekomen van mijn Groenendaal-verhaal. Weer een sfeerplaatje van een onbekende soort. Ik vind hier vooral de pasteltinten in de achtergrond wel fraai.

27 Sfeerplaatje

Ik ben in september ook nog een keertje naar de van Limburg-Stierumvallei in de AWD geweest. Allereerst om nog eens het Duinfranjehoedje te fotograferen, maar daarnaast ook hopende eindelijk eens een Zandtulpje te vinden. Ik kan meteen wel verklappen dat beide gelukt is. Eerst 4x de Duinfranjehoed:

28 Duinfranjehoed

Er stonden er nog genoeg, maar het beste was er bij de meeste wel vanaf. Je moest echt goed zoeken voor een gaaf exemplaar.

29 Duinfranjehoed

Let op de konijnenkeutels in het volgende plaatje:

30 Duinfranjehoed

Meestal staan ze alleen, maar deze keer vond ik ook een koppeltje:

31 Duinfranjehoed

Dan tot slot dan eindelijk het Zandtulpje. Daar moet je echt goed voor zoeken, want ze vallen niet zo op, zeker niet als ze nog half onder het zand zitten. Ook weer vier foto’s in verschillende fasen van de groei:

32 Zandtulpje

33 Zandtulpje

Net als de Duinfranjehoed groeien Zandtulpjes op de wortelstokken van helmgras. Dat vergemakkelijkt het zoeken wel enigszins, maar ze zijn héél erg zeldzaam en staan op de Rode Lijst. Wat een geluk dat ik er op deze dag verschillende vond!

34 Zandtulpje

35 Zandtulpje

Zo, het Zandtulpje kan ook weer worden afgevinkt.  dat wil echter niet zeggen dat ik volgend jaar niet weer ga zoeken…

Tot zover dit eerste deel over paddestoelen van september 2017. In deel twee komen mijn vondsten in Leyduin aan bod. Tot zover een ieder weer hartelijk dank voor het lezen en kijken. Tot een volgend blog!

< Voor wie alle foto’s nogmaals in groot formaat wil zien is hier tot slot de beeldencarrousel: klik op een willekeurige cirkel om deze te starten en blader vervolgens met pijltjestoetsen of muisklikken door alle foto’s van dit blog.>

01 Gestreept Nestzwammetje (jong)

02 Trio Gestreept Nestzwammetje

03 Gestreept Nestzwammetje met inhoud

04 Mycena in de spotlight

05 Donsvoetjes?

06 Donsvoetjes?

07 Netwatje

08 Netwatje

09 Gewoon Wimperzwammetje

10 Gewoon Wimperzwammetje

11 Suikermycena

12 Suikermycena

13 Viltinktzwam?

14 Viltinktzwam?

15 Fopdraadwatjes

16 Sfeerplaatje

17 Netpluimpje

18 Lang Netwatje

19 Sfeerplaatje

20 Knolhoningzwam

21 Knolhoningzwam

22 Sfeerplaatje

23 Onbekend soort

24 Druppels op elfenbank

25 Gebundeld Netpluimpje

26 Porseleinzwam

27 Sfeerplaatje

28 Duinfranjehoed

29 Duinfranjehoed

30 Duinfranjehoed

31 Duinfranjehoed

32 Zandtulpje

33 Zandtulpje

34 Zandtulpje

35 Zandtulpje